تجربه کاربری ترجمه عبارت User experience است و به معنای احساسات و تجربه های کاربر هنگام استفاده از یک محصول، سامانه یا سیستم است. هر احساس مثبت و منفی که کاربر هنگام کار کردن با یک محصول دارد،تجربه کاربری آن محصول یا خدمت می باشد.
تجربه کاربری خوب به معنای احساس رضایت، قابلیت دسترسی آسان به بخش های مختلف یک سیستم و لذت کار با آن ، به دور از هرگونه پیچیدگی یا دشواری است.
اصطلاح «تجربه کاربری» در دهه 1990 توسط دکتر دونالد نورمن، محقق علوم شناختی ابداع شد. او اولین کسی بود که اهمیت طراحی کاربرپسند (User-friendly) را مطرح کرد، یعنی تصمیمات طراحی باید براساس نیازها و خواسته های کاربران باشد.
وقتی می گوییم تجربه کاربری، به نحوه تعامل افراد با یک محصول اشاره می کنیم. برای مثال اگر برای نوشتن مطلبی نیاز دارید تا از خودکار استفاده کنید هنگام استفاده از آن در صورتی که روان نباشد به احتمال زیاد آن را کنار گذاشته و به دنبال چیز دیگری برای نوشتن می گردید به دلیل آن که تجربه خوبی از کار کردن با آن خودکار نداشته اید.
هنگامی که افراد از کالایی استفاده می کنند، معمولاً تجربیات خود را با توجه به معیارهای زیر ارزیابی می کنند:
- آیا این محصول به خوبی کار می کند؟
- آیا استفاده از آن آسان است؟
- آیا استفاده از آن خوشایند است؟
- آیا این محصول برای من مفید است؟
چرا تجربه کاربری خوب، مهم است؟
امروزه UX در دنیای دیجیتال اهمیت زیادی دارد چون کاربران بیشتر وقت خود را در اینترنت و فضای مجازی می گذرانند. در دنیای دیجیتال، UX به هر آنچه بر تعامل کاربر با یک محصول دیجیتال تأثیر می گذارد اشاره دارد.
اگر کسب و کار شما وابسته به فضای آنلاین و دیجیتال مارکتینگ است، پس تجربه کاربری وب سایت شما نقشی حیاتی در جذب و نگهداری مشتری ها دارد. اکثر کاربرها تنها در چند ثانیه تصمیم می گیرند که آیا در وب سایت شما بمانند یا دکمه برگشت را زده و به دنبال چیزی بهتر بگردند.
UX تاثیر زیادی در به یاد ماندن سایت در ذهن کاربر دارد، چرا که کاربر متوجه سایت خوب و مفید می شود و اگر تجربه خوبی از کار کردن با سایت داشته باشد، تمایل دارد که دوباره از آن سایت استفاده کند و قطعا سایت بد را هم از یاد می برد و یا به ذهن می سپارد که سایت بدی بوده است.
7 عامل موثر بر تجربه کاربری (UX)
تجربه کاربری (UX) برای موفقیت یا عدم موفقیت یک محصول حیاتی است، در طراحی UX یک سایت باید توجه داشته باشید که کاربر به راحتی بتواند با قسمت های مختلف سایت کار کند و به محتوای مدنظر خود برسد، فرآیند خرید محصول برای کاربر واضح باشد و سایت شما بتواند نیازهای کاربر را برطرف کند.
به گفته پیتر مورویل، یکی از پیشگامان حوزه UX، هفت عامل موثر بر تجربه کاربری عبارتند از :
1) مفید (Useful)
محصولی که ارائه می دهید باید مفید باشد و نیازهای کاربر را برطرف کند. اگر محصول مفید نباشد و هدفی نداشته باشد، نمی تواند توجه کاربران را جلب کند. کاربران هرگز تمایلی برای هدر دادن زمان خود و صرف هزینه‌های اضافی برای محصولات یا سایت‌هایی که آن‌ها را به سرعت به اهداف‌شان نمی‌رسانند، ندارند.
2) قابل استفاده (Usable)
منظور از قابل استفاده بودن این است که کاربران بتوانند به طور موثر و کارآمد از محصول استفاده کنند. به بیان دیگر استفاده از محصول برای کاربران آسان و ساده باشد.
3) قابل کشف (Findable)
قابلیت کشف به این موضوع اشاره دارد که یافتن محصول یا خدمات شما باید برای کاربر آسان باشد. اگر کاربر مشکلی داشته باشد، باید بتواند خیلی سریع راه‌حل آن را در صفحه شما پیدا کند. بنابراین یکی از عوامل موثر بر تجربه کاربری سایت این است که مطالب مختلف سایت دارای دسته بندی منظم باشند و سایت ساختار مناسبی داشته و اطلاعات آن به راحتی در دسترس باشد.
4) معتبر (Credible)
یکی از ویژگی های تجربه کاربری خوب ، معتبر و قابل اعتماد بودن است. این ویژگی باعث می شود تا اعتماد کاربر برای استفاده از محصول شما در دفعات بعدی جلب شود.
اگر کاربری بار اول از محصول شما استفاده کرد و تجربه کاربری خوبی نداشت و به شما بی اعتماد شد ، فرصت دوباره ای به شما نمی دهد تا آن تجربه بد دوباره برایش تکرار شود.
5) مطلوب (Desirable)
مطلوبیت در طراحی از طریق زیبایی شناسی و طراحی احساسی منتقل می شود. هرچه محصول مطلوب تر باشد، احتمال اینکه کاربر، آن را به سایر کاربران معرفی کند، بیشتر می شود.
6) در دسترس (Accessible)
طبق آمار جامعه جهانی، معلولان ۱۰ تا ۱۵ درصد از جمعیت کشور ما را تشکیل می‌دهند. این موضوع به این معنی است که اگر محصول شما برای همه در دسترس نباشد،10 تا 15 درصد از مخاطبان خود را از دست می دهید.
قابلیت دسترسی یعنی فراهم آوردن تجربه ای که کاربران با طیف گسترده ای از توانایی به آن دسترسی داشته باشند و حتی افرادی که دارای اختلال بینایی، شنوایی و حرکتی هستند بتوانند از آن محصول استفاده کنند. اغلب شرکت ها فکر می کنند که توجه به این مسئله ، هدر دادن پول و وقت است. زیرا تصور آن ها این است که افراد دارای معلولیت بخش کوچکی از جمعیت را تشکیل می دهند .
همچنین لازم به یادآوری است که وقتی در طراحی خود افراد دارای معلولیت را هم درنظر میگیرید ، محصولی را ایجاد می کنید که استفاده از آن برای همه آسان است نه فقط افراد دارای معلولیت.
طراحی قابل دسترس اکنون در بسیاری از حوزه های قضایی از جمله اتحادیه اروپا یک تعهد قانونی است و عدم ارائه آن ممکن است منجر به جریمه شود.
7) ارزشمند (Valuable)
محصولی که به کاربر ارائه می دهید، باید ارزشمند باشد. طراحان باید به خاطر داشته باشند که ارزش یکی از تأثیرات اساسی در تصمیم گیری در خرید است. محصولی 100 دلاری که مشکلی 10000 دلاری را حل کند محصولی است که احتمالاً موفق خواهد بود ولی محصولی 10000 دلاری که مشکلی 100 دلاری را برطرف می کند احتمال موفقیت آن بسیار کمتر است.
بیشتر بخوانید: روش‌های افزایش بازدید سایت
نمونه‌ای از طراحی تجربه کاربری خوب و بد
برای طراحی تجربه کاربری خوب در سایت ها، بهتر است فرم ها را تک ستونه طراحی کنید. چون چشم کاربران در پر کردن فرم ها به حرکت عمودی عادت دارد. در همین راستا بهتر است که لیبل ها بالای تکست باکس باشند تا کاربر در یک دید هر دو را ببیند.
تاثیر تجربه کاربری (UX) بر سئو
اگر می خواهید از نظر سئو نتیجه خوبی کسب کنید و نسبت به رقبای خود موفق تر عمل کنید ، توجه به طراحی تجربه کاربری یکی از نکات اصلی و ضروری است. زیرا طراحی UX یکی از معیارهایی است که موتور های جستجو از آن برای تحلیل عکس العمل و رفتار کاربران در سایت استفاده می کنند و می توانند تشخیص دهند که سایت شما چقدر برای کاربران مفید و کاربردی بوده است. در ادامه چند نکته از طراحی UX را، که روی سئوی سایت شما تاثیرگذار است، بررسی می کنیم.
1) سرعت بارگذاری سایت : هیچ چیز بیشتر از یک وب سایت کند برای کاربران آزاردهنده نیست. این مورد احتمال خروج کاربران از سایت را افزایش می دهد و باعث افزایش نرخ پرش شما می شود که به شدت تاثیر بدی بر سئوی سایت شما دارد. اگر چه کنترل کردن بعضی عوامل مانند کند بودن اتصال کاربر ، دست شما نیست اما می توانید اطمینان حاصل کنید که وب سایت شما کاملا بهینه شده است تا در سریع ترین زمان ممکن بارگیری شود.
2) قابلیت ریسپانسیو : یکی دیگر از قابلیت هایی که می توانید در جهت بهبود طراحی تجربه کاربری انجام دهید ، ریسپانسیو کردن سایت است. این قابلیت باعث می شود تا بتوانید سایت خود را به آسانی در انواع دستگاه های تلفن همراه ، تبلت ، لپتاپ و … با اندازه های مختلف مشاهده کنید.
بیش از 50٪ از کل بازدید سایت از طریق دستگاه های تلفن همراه است. اگر سایت شما از نظر تلفن همراه پاسخگو نباشد ، از همان ابتدا بیش از 50٪ مخاطبان خود را از دست می دهید. موتورهای جست و جو مانند گوگل این فاکتور را به شدت در الگوریتم رتبه بندی خود تاثیر می دهند. سایت هایی که ریسپانسیو نیستند ، میزان تعامل آن ها با کاربر به شدت کاهش می یابد و UX خوبی ندارند.
3) تولید محتوا : تولید محتوای باکیفیت و کاربردی نیز می تواند کمک زیادی به بهبود طراحی تجربه کاربری نماید و باعث شود تا کاربر مدت زمان بیشتری را در سایت شما سپری کند .این عامل تاثیر خوبی بر روی سئوی سایت شما دارد . این محتوا می تواند شامل محتواهای متنی ، تصویری ، ویدئویی و … باشد.
بیشتر بخوانید: چگونه محتوای جذاب تولید کنیم؟